Μία μέρα κάθε Φλεβάρη των τελευταίων πέντε χρόνων αφιερώνεται στο Ασφαλές Διαδίκτυο. Διάφοροι οργανισμοί από όλη την Ευρώπη, με ευαισθησία στο ζήτημα της ψηφιακής ασφάλειας, συμμετέχουν στις δραστηριότητες που διοργανώνονται στα πλαίσια της Πανευρωπαϊκής Εκστρατείας για Ασφαλέστερο Διαδίκτυο. Το 2008 συμμετείχαν 120 διαφορετικοί οργανισμοί από 56 χώρες (ανάμεσά τους και η χώρα μας), ενώ οι διοργανωτές ευελπιστούν ότι η φετινή συμμετοχή θα είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο Tim Berners Lee σχεδίασε τον παγκόσμιο ιστό, ελάχιστοι μπορούσαν να προβλέψουν την τεράστια εξάπλωσή του και τον τρόπο με τον οποίο θα έμπαινε στην καθημερινότητά μας. Αρχικά, εξάλλου, χρησιμοποιήθηκε κυρίως από ακαδημαϊκούς, στρατιωτικούς και κρατικούς οργανισμούς των πλέον προηγμένων χωρών, με αποτέλεσμα οι διακινούμενες πληροφορίες να είναι ασφαλείς ως προς το ύφος τους και να διακινούνται ελεύθερα και χωρίς ιδιαίτερες προφυλάξεις. Ωστόσο, καθώς το νέο μέσο άρχισε να διαδίδεται σε πιο πλατιές μάζες ανθρώπων, το περιεχόμενο που διακινούνταν απέκτησε μεγαλύτερη ποικιλία. Ο εκσυγχρονισμός του παγκόσμιου ιστού τον έκανε ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέσο επικοινωνίας, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι κάθε είδους να τον χρησιμοποιούν είτε για επαγγελματικούς λόγους, είτε για διασκέδαση, είτε για οποιονδήποτε άλλο σκοπό. Σήμερα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο παγκόσμιος ιστός είναι ένας ολόκληρος κόσμος με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η τεράστια ποικιλία περιεχομένου, οι άμεσοι τρόποι απομακρυσμένης επικοινωνίας και οι νέες δυνατότητες αλληλεπίδρασης είναι μερικά από τα εκπληκτικά δώρα που μας προσφέρει το διαδίκτυο και ο παγκόσμιος ιστός, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν εστίες κινδύνου. Σήμερα, σχεδόν 20 χρόνια από την εκκίνηση της λειτουργίας του, ο παγκόσμιος ιστός περιέχει μεγάλες ποσότητες περιεχομένου αμφισβητούμενης καταλληλότητας. Κι αν αυτό είναι από μόνο του ένα σοβαρό ζήτημα, γίνεται ακόμα σοβαρότερο αν αναλογιστούμε ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι, πλέον, οι πιο ενθουσιώδεις χρήστες του ιστού κι υπάρχει ο αυτονόητος κίνδυνος της επαφής τους με εικόνες, βίντεο και πληροφορίες που δεν έχουν ακόμα την ωριμότητα να αντιμετωπίσουν. Επιπλέον, τα προσωπικά δεδομένα που αποθηκεύει κανείς στα ψηφιακά μέσα (κινητό, υπολογιστής, κλπ.) μεταδίδονται στον παγκόσμιο ιστό και, υπό προϋποθέσεις, είναι διαθέσιμα ακόμα και σε κακόβουλους χρήστες, εκθέτοντάς μας στον κίνδυνο της εξαπάτησης, της σπίλωσης ή της παρενόχλησης.
Από την άλλη, οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν εκπληκτικές δυνατότητες στην παιδεία και την εκπαίδευση των νέων, παρέχοντας, ταυτόχρονα, μοναδικούς τρόπους επικοινωνίας και ψυχαγωγίας. Τα σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία, όπως οι διαδραστικοί πίνακες και οι τίτλοι εκπαιδευτικού λογισμικού εξοπλίζουν τον εκπαιδευτικό με εργαλεία που βελτιώνουν τη διδασκαλία και προσθέτουν πρωτοφανή ζωντάνια στις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Ο παγκόσμιος ιστός επιτρέπει πρόσβαση σε ογκώδεις και αναλυτικές συλλογές γνώσεων όλων των επιπέδων δυσκολίας, ενώ πολύ χρήσιμη στους εκπαιδευόμενους είναι η δυνατότητα επαφής και αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους από ολόκληρο τον πλανήτη που έχουν κοινά προβλήματα ή ενδιαφέροντα (π.χ. συνομήλικους ή συμμαθητές από άλλα σχολεία της χώρας). Παράλληλα, μέσα από τα παιχνίδια (στατικά ή διαδραστικά), τους χώρους συζητήσεων (forums, chat rooms) και τα κοινωνικά δίκτυα οι νέοι ψυχαγωγούνται και δημιουργούν παρέες.
Η χρήση των τεχνολογικών μέσων από ανήλικους χρήστες αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, ενώ ταυτόχρονα αυτά τα μέσα εισδύουν σταθερά τόσο στις οικογενειακές εστίες όσο και στα ιδρύματα της εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι έφηβοι χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο από μικρή ηλικία, ενώ όλα τα σχολεία της χώρας διαθέτουν ένα τουλάχιστον εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών και διασυνδέονται μεταξύ τους μέσω του πανελλήνιου σχολικού δικτύου.
Όσο οι δυνατότητες των νέων μέσων απογειώνουν τις εκπαιδευτικές διαδικασίες και ωφελούν τη διαπαιδαγώγηση των νέων, άλλο τόσο εγκυμονούν κινδύνους από τους οποίους οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι υπόλοιποι σχετικοί φορείς έχουν χρέος να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν. Έχει ειπωθεί, εξάλλου, ότι το να αφήνεις ένα παιδί μόνο του να πλοηγείται στον παγκόσμιο ιστό είναι σαν να το παρατάς αργά το βράδυ στο κέντρο της Αθήνας. Όπως κι εκεί, έτσι και στο διαδίκτυο υπάρχουν κακόβουλοι άνθρωποι που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την άγνοια ή την ευπιστία άλλων χρηστών προκειμένου να επωφεληθούν. Οι πλέον συνηθισμένοι κίνδυνοι είναι η φραστική βία (προσβολές, απειλές, κλπ.), η οικονομική εξαπάτηση (μόνο για χρήστες που χρησιμοποιούν πιστωτικές κάρτες ή άλλα τραπεζικά προϊόντα), η παρενόχληση με διαφημιστικά, ο προσηλυτισμός σε ακραίες ιδέες και οργανώσεις, η επαφή με ακατάλληλο περιεχόμενο (βία, πορνογραφία, διαστροφές) και οι παραπλανητικές πληροφορίες (ψεύτικες ειδήσεις, κουτσομπολιά, κ.α.). Επιπλέον, η κατάχρηση του μέσου έχει σαν αποτέλεσμα τον εθισμό στον παγκόσμιο ιστό και την παραμέληση των δραστηριοτήτων της πραγματικής ζωής.
Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά και οι έφηβοι που έχουν λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση και παιδεία όσον αφορά τη χρήση των νέων μέσων είναι ικανά να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τους περισσότερους από αυτούς τους κινδύνους χωρίς ιδιαίτερη βοήθεια, αλλά ακόμα κι αυτά εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένα σε σοβαρό κίνδυνο, εκτός αν προστατεύονται από τους γονείς και τους δασκάλους τους. Γι αυτό το σκοπό έχουν συγκροτηθεί ορισμένοι φορείς που προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια. Η εκστρατεία επαγρύπνησης και ενημέρωσης για ένα ασφαλέστερο διαδίκτυο (
www.SaferInternet.gr) παρέχει ενημερωτικό υλικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο αλλά προσαρμοσμένο σε διάφορες μορφές ώστε να είναι εύληπτο από όλους τους χρήστες. Το SaferInternet προσανατολίζεται πάντοτε σε πρακτικές συμβουλές που μπορούμε να εφαρμόσουμε άμεσα. Ένας άλλος φορέας είναι η ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας (
www.safeline.gr) όπου μπορεί κανείς να καταγκήλει οτιδήποτε (π.χ. βία, πορνογραφία) είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και κρίνεται ως ακατάλληλο.
Η κοινωνία της πληροφορίας είναι, πλέον, πραγματικότητα, και η έννοια της ασφάλειας επανακαθορίζεται σύμφωνα με τα νέα δεδομένα. Η ημέρα ασφαλούς διαδικτύου έχει θεσπιστεί για να μας θυμίζει ότι η ψηφιακή ασφάλεια είναι εξ ίσου σημαντική με την ασφάλεια των υπόλοιπων καθημερινών δραστηριοτήτων και θα γίνει ακόμα σημαντικότερη στο άμεσο μέλλον. Καλούμαστε όλοι να δώσουμε στο ζήτημα την προσοχή που του αξίζει, διασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και ποιότητα ζωής για εμάς και τα παιδιά μας.
Υπηρεσία Ενημέρωσης
Ε.Ε.Σ. Πληροφορικής «Διαδίκτυο»
Χερετισμός που μας έστειλε η δρ Βερόνικα Σαμαρά, επικαφαλής της Ελληνικής Εκστρατείας Ενημέρωσης κι Επαγρύπνησης SaferInternet
Χαιρετισμός από τον Ελληνικό Κόμβο Ασφαλούς Διαδικτύου
Τον Ιανουάριο του 2002 γεννιέται η ιδέα για την καθιέρωση του εορτασμού της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου «Safer Internet Day». Η ιδέα γίνεται πράξη και έτσι από το 2004 έως και σήμερα, η ημέρα αυτή εορτάζεται κάθε δεύτερη Τρίτη του Φεβρουαρίου.
Τι σημαίνει η ημέρα αυτή;
Πρόκειται για ημέρα εορτασμού και τόνωσης των πιστεύω μας, ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν για να επιτευχθεί ένα ασφαλέστερο Διαδίκτυο για τα παιδιά και ότι μπορούμε όλοι μας να συνεισφέρουμε ενεργά στην επιτυχία του στόχου αυτού. Σκοπός είναι μέσα από τον εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου να πετύχουμε:
• Ευαισθητοποίηση των ΜΜΕ
• Ενεργή συμμετοχή της βιομηχανίας
• Εκπαίδευση των ανηλίκων
• Ενεργή συμμετοχή της Πολιτείας
• Ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών
• Οργάνωση εθνικών εκστρατειών
• Προώθηση των ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας
• Είναι επίσης ημέρα απολογισμού για τις δράσεις που έχουμε πραγματοποιήσει.
Ο εορτασμός της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται από το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κόμβων Επαγρύπνησης Insafe (Internet Safety for Europe) και τελεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτρόπου για την Κοινωνία της Πληροφορίας και τα Μ.Μ.Ε. κυρίας Viviane Reding. Ο Εθνικός Εκπρόσωπος του Δικτύου Insafe στην Ελλάδα είναι ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου.
Η ιστορία της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου
Στις 6 Φεβρουαρίου 2004 εορτάστηκε για πρώτη φορά η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου σε 16 χώρες,˙ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα.
Στις 8 Φεβρουαρίου 2005, η ημέρα αυτή εορτάστηκε σε 29 χώρες. Στην Ελλάδα, ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου διοργάνωσε διαγωνισμό παιδικής ιστορίας.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2006, οι χώρες που συμμετείχαν ήταν 36. Διοργανώθηκε παγκόσμιας εμβέλειας «blogathon», με σκοπό την προώθηση μηνυμάτων επαγρύπνησης σχετικά με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Στην Ελλάδα ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου διοργάνωσε μαθητικό διαγωνισμό σταυρόλεξου και κουίζ γνώσεων.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2007, συμμετείχαν στον εορτασμό 43 χώρες και πλειάδα διεθνών οργανισμών. Διοργανώθηκε για δεύτερη χρονιά «blogathon» αλλά και πανευρωπαϊκός μαθητικός διαγωνισμός, στον οποίο οι Έλληνες μαθητές αναδείχτηκαν πρώτοι σε συμμετοχές και κέρδισαν 2 από τα 4 πανευρωπαϊκά βραβεία.
Οι επιτυχίες για τους Έλληνες μαθητές συνεχίστηκαν το 2008. Στον πανευρωπαϊκό μαθητικό διαγωνισμό κατέκτησαν 2 από τα 3 Πανευρωπαϊκά βραβεία και μια αναπληρωματική θέση! Οι νικητές βραβεύτηκαν σε ειδική ημερίδα που διοργάνωσε ο Ελληνικός Κόμβος σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, στις 12 Φεβρουαρίου 2008.
Δρ. Βερόνικα Σαμαρά
Επικεφαλής Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου
http://www.saferinternet.gr
Η δράση γονείς.gr, που έχει ήδη επιμορφώσει 20686 γονείς μαθητών γυμνασίου σε όλη τη χώρα, ενεργοποιείται εκ νέου με σκοπό την επιμόρφωση 18000 επιπλέον γονέων που τα παιδιά τους φοιτούν στην υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσιο) κατά το σχολικό έτος 2008-2009.
Αναρτήσεις
